Oprowadzanie z okazji Dnia Przewodnika

22 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego. Z tej okazji oprowadzamy mieszkańców Krakowa po wybranych trasach – społecznie. W tym roku proponujemy zwiedzanie dawnego Muzeum Techniczno-Przemysłowego przy ul. Smoleńsk 9 – 24.02.2018 (sobota) godz. 9.00.

Budynek oddany do użytku w 1913 roku, zaprojektowany przez T. Stryjeńskiego i jego zespół dla Muzeum Techniczno-Przemysłowego powstałego z inicjatywy dra Adriana Baranieckiego. Architekturę i wnętrza dostosowano do potrzeb tego typu muzeum, które oprócz gromadzenia obiektów było powołane do kształtowania nowych pojęć estetycznych, podnoszenia jakości wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Muzeum prowadziło działalność oświatową i szkoleniową wspierającą rozwój przemysłu i rzemiosła.

Inicjator tej instytucji Adrian Baraniecki urodził się w 1828 r.  w Jarmolińcach na Podolu, studia lekarskie odbył na Uniwersytecie Kijowskim i uzupełniał je w Moskwie oraz w Paryżu i we Włoszech. W obawie przed represjami za udział w Powstaniu Styczniowym zmuszony był w 1864 r. wyjechać na Zachód Europy. W Anglii zetknął się z nowymi prądami kulturalnymi, rozwijającymi się w efekcie I Międzynarodowej Wystawy Wyrobów Przemysłowych w Londynie w 1851 r. Możliwość realizacji integracji sztuki i przemysłu upatrywano w rozwoju zawodowego szkolnictwa artystycznego i muzealnictwa przemysłowego. Przykładem nowych działań w tej dziedzinie stało się londyńskie Muzeum w South Kensington, gromadząc wyroby artystyczne i przemysłowe oraz prowadząc również działalność edukacyjną.

To Muzeum w Londynie zainspirowało dra A. Baranieckiego do utworzenia podobnej placówki w Polsce, aby taki program zrealizować. Na miejsce utworzenia pierwszego na ziemiach polskich muzeum tego typu wybrał Kraków, stanowiący ważny ośrodek nauki, kultury i sztuki. W 1868 r. dr Baraniecki ofiarował Krakowowi ok. 5 tysięcy eksponatów i własną kilkutysięczną kolekcję książek na potrzeby biblioteki z przeznaczeniem na uruchomienie Muzeum Techniczno-Przemysłowego, które sam osobiście organizował i został jego pierwszym dyrektorem. Drugą bardzo ważną instytucją założoną przez dr Baranieckiego były Wyższe Kursy Naukowe dla Kobiet. Kobiety nie mogły wówczas studiować na wyższych uczelniach, a program kursów obejmował szeroki zakres tematyczny na poziomie półuniwersyteckim.

Dr Adrian Baraniecki, lekarz i społecznik, pionier przeniesienia na polski grunt zachodnioeuropejskich idei muzealnictwa przemysłowo-technicznego to postać, którą należy przypomnieć mieszkańcom Krakowa.

Instytucja początkowo nosiła nazwę Muzeum Techniczno-Przemysłowe, następnie od 1920 r. Miejskie Muzeum Przemysłowe im. dra A. Baranieckiego, a od 1934 r. Muzeum Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Muzeum zostało zlikwidowane dekretem państwowym w 1950 r., a jego budynek przy ul. Smoleńsk wraz z biblioteką przyznano Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, która w 1954 r. dawną Bibliotekę Muzeum Techniczno-Przemysłowego ustanowiła swoją Biblioteką Główną.