Budynek oddany do użytku w 1913 roku, zaprojektowany przez T. Stryjeńskiego i jego zespół dla Muzeum Techniczno-Przemysłowego powstałego z inicjatywy dra Adriana Baranieckiego. Architekturę i wnętrza dostosowano do potrzeb tego typu muzeum, które oprócz gromadzenia obiektów było powołane do kształtowania nowych pojęć estetycznych, podnoszenia jakości wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Muzeum prowadziło działalność oświatową i szkoleniową wspierającą rozwój przemysłu i rzemiosła.

Inicjator tej instytucji Adrian Baraniecki urodził się w 1828 r.  w Jarmolińcach na Podolu, studia lekarskie odbył na Uniwersytecie Kijowskim i uzupełniał je w Moskwie oraz w Paryżu i we Włoszech. W obawie przed represjami za udział w Powstaniu Styczniowym zmuszony był w 1864 r. wyjechać na Zachód Europy. W Anglii zetknął się z nowymi prądami kulturalnymi, rozwijającymi się w efekcie I Międzynarodowej Wystawy Wyrobów Przemysłowych w Londynie w 1851 r. Możliwość realizacji integracji sztuki i przemysłu upatrywano w rozwoju zawodowego szkolnictwa artystycznego i muzealnictwa przemysłowego. Przykładem nowych działań w tej dziedzinie stało się londyńskie Muzeum w South Kensington, gromadząc wyroby artystyczne i przemysłowe oraz prowadząc również działalność edukacyjną.

To Muzeum w Londynie zainspirowało dra A. Baranieckiego do utworzenia podobnej placówki w Polsce, aby taki program zrealizować. Na miejsce utworzenia pierwszego na ziemiach polskich muzeum tego typu wybrał Kraków, stanowiący ważny ośrodek nauki, kultury i sztuki. W 1868 r. dr Baraniecki ofiarował Krakowowi ok. 5 tysięcy eksponatów i własną kilkutysięczną kolekcję książek na potrzeby biblioteki z przeznaczeniem na uruchomienie Muzeum Techniczno-Przemysłowego, które sam osobiście organizował i został jego pierwszym dyrektorem. Drugą bardzo ważną instytucją założoną przez dr Baranieckiego były Wyższe Kursy Naukowe dla Kobiet. Kobiety nie mogły wówczas studiować na wyższych uczelniach, a program kursów obejmował szeroki zakres tematyczny na poziomie półuniwersyteckim.

Dr Adrian Baraniecki, lekarz i społecznik, pionier przeniesienia na polski grunt zachodnioeuropejskich idei muzealnictwa przemysłowo-technicznego to postać, którą należy przypomnieć mieszkańcom Krakowa.

Instytucja początkowo nosiła nazwę Muzeum Techniczno-Przemysłowe, następnie od 1920 r. Miejskie Muzeum Przemysłowe im. dra A. Baranieckiego, a od 1934 r. Muzeum Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Muzeum zostało zlikwidowane dekretem państwowym w 1950 r., a jego budynek przy ul. Smoleńsk wraz z biblioteką przyznano Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, która w 1954 r. dawną Bibliotekę Muzeum Techniczno-Przemysłowego ustanowiła swoją Biblioteką Główną.

Przypomnieniu tego niezwykłego dramatu służy Narodowe Czytanie „Wesela”, które odbędzie się w najbliższą sobotę, 2 września. Czytać będzie para prezydencka, aktorzy, celebryci, szefowie ważnych instytucji.
Do akcji przyłącza się też Muzeum Narodowe w Krakowie, w którym 27 listopada otwarta zostanie wielka wystawa „Wyspiański”. Nie chcemy jednak, aby nasze czytanie było formalnym wydarzeniem. Pragniemy, aby słowa Stanisława Wyspiańskiego przypomnieli sobie zwykli ludzie – mieszkańcy Krakowa. Dlatego 2 września wyruszmy w miasto z kamerą i będziemy zapraszać Was wszystkich do zabawy z tekstem „Wesela”. Zaczynamy o godz. 9.15 w holu Radia Kraków, które jest partnerem naszej akcji. Potem spotkacie nas w Bronowicach, na osiedlu Widok, na krakowskim Rynku – a na koniec, między godz. 15.00 a 16.00, zapraszamy pod pomnik Stanisława Wyspiańskiego przed Gmachem Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie (al. 3 Maja 1).
Efektem naszej akcji będą krótkie filmiki ze współczesną, uliczną interpretacją najbardziej znanych dialogów „Wesela”. Będzie je można zobaczyć na YouTube, a także stronach internetowych i portalach społecznościowych Muzeum Narodowego w Krakowie oraz Radia Kraków.

Wydarzenie organizowane jest w ramach projektu „Kraków Miastem Stanisława Wyspiańskiego”

06.08.1914 na rozkaz Józefa Piłsudskiego wyruszyła z krakowskich Oleandrów I Kompania Kadrowa. O godz. 9.45 żołnierze „Kadrówki” obalili słupy graniczne państw zaborczych w Michałowicach i po wyzwoleniu z rąk rosyjskich Słomnik, Miechowa, Jędrzejowa i Chęcin, dotarli 12 sierpnia do Kielc.

I Kadrowa była pierwszym od zakończenia powstania styczniowego regularnym oddziałem armii polskiej. Dała ona początek Legionom Polskim, które swym wysiłkiem zbrojnym w latach I wojny światowej przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918. Dla upamiętnienia tego wydarzenia, już od ponad pięćdziesięciu lat (37 lat po wojnie) odbywa się Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej.

Z tej okazji zaplanowane są następujące wydarzenia

• sobota, 5 sierpnia -odbędą się w Krakowie główne uroczystości związane z „Kadrówką”. O godz. 9:00 odbędzie się apel w Kwaterze Legionowej na cmentarzu Rakowickim, podczas którego zostaną złożone kwiaty na mogiłach legionowych. O godzinie 16:00 rozpocznie się przemarsz uczestników Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej z asystą wojskową i orkiestrą z Oleandrów, ulicami Piłsudskiego, św. Anny na Rynek Główny, gdzie nastąpi złożenie kwiatów w miejscu przysięgi Tadeusza Kościuszki. Następnie uczestnicy uroczystości przemaszerują ulicą Grodzką na Wawel, gdzie o 17:30 odprawiona zostanie msza święta w intencji Ojczyzny, Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz jego żołnierzy. Po mszy uczestnicy uroczystości złożą kwiaty na grobach Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Następnie odbędzie się przemarsz z asystą wojskową i orkiestrą z Wawelu na plac o. gen. Adama Studzińskiego oraz złożenie kwiatów pod Krzyżem Katyńskim. Po uroczystościach uczestnicy marszu skierują się w stronę Małego Rynku, gdzie o godzinie 19:00 rozpocznie się 65. już Lekcja Śpiewania organizowana przez Fundację Loch Camelot, Bibliotekę Polskiej Piosenki i Kancelarię Prezydenta Krakowa. Kancelaria Prezydenta przygotowała na tę okazję bezpłatne śpiewniki, które zostaną rozdane podczas koncertu. O godz. 21.30 odbędzie się apel wieczorny i złożenie kwiatów przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego.
• niedziela, 6 sierpnia – o godzinie 7:00 uczestnicy Marszu wezmą udział w uroczystym apelu na Oleandrach z udziałem asysty wojskowej i orkiestry, przedstawicieli władz państwowych, samorządowych i wojskowych. Następnie przemaszerują z Oleandrów przez Rynek Główny, ulicą Sławkowską, a następnie przejdą w okolice Starego Kleparza, skąd autokarami wyruszą do Michałowic. O godz. 9:45 w Michałowicach odbędą się uroczystości pod pomnikiem upamiętniającym obalenie słupów granicznych przez I Kompanię Kadrową.

Zobacz więcej:

• Program ramowy [PDF]

godz. 11.00 – oprowadzanie po wystawie „Cyberteka . Kraków –  czas i przestrzeń”.  Wystawa pokazuje dorobek Muzeum Historycznego w dziedzinie rekonstrukcji cyfrowych zabudowy Krakowa i jego aglomeracji oraz programu digitalizacji zbiorów muzealnych. Prezentacje multimedialne ukazują rozwój przestrzenny i urbanistyczny Krakowa od czasów przedlokacyjnych  po  l. 1909 – 1915, kiedy realizowano projekt Wielkiego Krakowa.

godz. 13.00 – oprowadzanie po wystawie „Na wspólnej drodze. Kraków i Budapeszt w średniowieczu”.  Czy coś łączy Kraków z Budapesztem?  Ta wystawa to opowieść o dwóch miastach, ich dynamicznym rozwoju w okresie średniowiecza i we wczesnej epoce nowożytnej, opowieść o podobieństwach i różnicach.

godz. 15.00 – Kartka z zielnika. Prezentacja zielników zgłoszonych na konkurs „Magiczna moc lecznicza roślin i kwiatów” połączona z rozdaniem nagród oraz ze spotkaniem z bratem bonifratrem, który przybliży tajniki ziołolecznictwa.

godz. 17.00 –  „Eksplozja smaków i aromatów”.  O kuchni staropolskiej i nie tylko, o smakach, aromatach i zapachach, jakie panowały i nadal panują w polskiej kuchni opowiedzą siostra Anastazja i siostra Salomea ze Zgromadzenia Córek Bożej Miłości w Krakowie.

godz. 19.00 –  „Wszystko po krakowsku”.  Koncert Jacka Wójcickiego.

Krakowianie i turyści będą mogli odwiedzić 28 placówek z oddziałami, co w sumie daje ponad 50 obiektów. Muzea czynne będą w godz. 19.00 – 1.00. Biletem wstępu do wszystkich muzeów jest specjalnie wybita na tę okazję pamiątkowa moneta w symbolicznej cenie 1,00 zł, która upoważniać będzie do nieograniczonego wstępu do wszystkich placówek muzealnych biorących udział w projekcie.

Krakowianie i goście będą mogli odwiedzić m. in. Muzeum Narodowe, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Etnograficzne, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Muzeum Inżynierii Miejskiej, Muzeum Historii Fotografii,  Muzeum Armii Krajowej, Muzeum Lotnictwa Polskiego, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius, a także Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.

Po raz pierwszy w wydarzeniu weźmie udział Muzeum Witrażu, które od 1902 kontynuuje tradycje Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński, perły młodopolskiego dziedzictwa artystycznego.  Na tę noc Muzeum przygotowało oprowadzanie po przestrzeni pracowni i muzeum pn. „Szlakiem światła i koloru”.

Niewątpliwie główną atrakcją tegorocznej edycji „Nocy Muzeów” będzie „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci, prezentowana w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego.

Inne atrakcje przygotowane przez muzea to:

–  pokaz multimedialny pt. „Muzeum Utracone” na dziedzińcu arkadowym Zamku Królewskiego na Wawelu, przybliżający problematykę strat wojennych poniesionych przez Polskę w dziedzinie dóbr kultury

–  Muzeum Interaktywne Centrum Edukacji Teatralnej MICET, mieszczące się w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej, które prezentuje dorobek teatralny uznanych polskich twórców XIX, XX i XXI w. związanych ze Starym Teatrem.

Noc Muzeów w Krakowie odbywa się od 2004  pod patronatem Prezydenta Miasta Krakowa.

Sprawdź szczegółowy program Nocy Muzeów [PDF]

Program sesji:

9.00  Zagajenie profesora Jacka Purchli, Prezesa Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa

9.15 – 11.45

Ks. Biskup prof. dr hab. Grzegorz Ryś:  Reforma, reformacja i kontrreformacja w Krakowie

Ks. dr Roman Pracki:  Duchowni krakowskiego zboru ewangelickiego

Prof. dr hab. Waldemar Kowalski:  Reformacja w Krakowie w XV w.

Prof. dr hab. Zdzisław Noga:  Krakowska rada miejska a reformacja

Prof. dr Csaba G. Kiss:  Co węgierska reformacja zawdzięcza Krakowowi

11.45 – 12.15  Przerwa kawowa

12.15 – 14.15

Prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk:  Uniwersytet Krakowski a reformacja

Mgr Dawid Machaj:  Milites Christi czy pospolici złoczyńcy? Krakowscy studenci w walce z reformacją. Motywacje, metody, efekty

Dr Dariusz Pawelec:  Kronika ks. Wojciecha Węgierskiego – panorama dziejów krakowskiego protestantyzmu

Mgr Bartłomiej Jurzak:  Ks. Andrzej Herman z Kóz (1581-1630) – chłopski kaznodzieja krakowskich ewangelików

Dr Waldemar Komorowski:  Ewangelickie miejsca w Krakowie w XVI w. – zbory, domy, cmentarze.

Dyskusja i podsumowanie dyskusji.

Program wydarzeń w ramach projektu „Kraków – miasto Stanisława Wyspiańskiego”:

godz. 10-13 – Rodzinna akcja sadzenia roślin Wyspiańskiego – plac przez Gmachem Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie, al. 3 Maja 1. Prowadzenie: edukatorzy i wolontariusze z Muzeum Narodowego w Krakowie oraz ogrodnicy (Zarząd Zieleni Miejskiej). W czasie akcji rozdawane będą: mapa Szlaku Stanisława Wyspiańskiego, „Jednodniówka” o Stanisławie Wyspiańskim, z zaproszeniem do wzięcia udziału w rodzinnym konkursie na zielnik.

godz. 11-14 – Wędrowny warsztat szablonowy inspirowany Wyspiańskim  – rozpoczęcie Dom Józefa Mehoffera, ul. Krupnicza 26. Do akcji można włączyć się przez cały czas jej trwania (11.00–14.00), szukając przedstawicieli MNK na trasie: ul. Krupnicza – Teatr Bagatela – następnie Plantami w stronę Dworca: pod Pałac Sztuki – koło Akademii Sztuk Pięknych – zakończenie przy Teatrze im. J. Słowackiego.

godz. 11:00, 13:00, 15:00 – „Spacery z Wyspiańskim” z przewodnikiem z MNK. Trasa: start Dom Józefa Mehoffera, ul. Krupnicza 26 – Teatr Bagatela – Plany – Pałac Sztuki – Akademia Sztuk Pięknych – zakończenie przy Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Na zakończenie każdego spaceru uczestnicy zostaną zaproszeni do zwiedzenia Domu Rzemiosł Teatru im. J. Słowackiego.

godz. 16-18 – Kino Kijów – „Wesele” w reż. Andrzeja Wajdy; Sala Studyjna; wstęp bezpłatny.

godz. 20-21 – „Wyspiański wyzwala. Maski” Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

Całość wydarzenia rozpocznie się wokół pomnika Wyspiańskiego, przed Muzeum Narodowym. Tam toczyć się będzie akcja happeningowa zapraszająca, wprowadzająca i nakierowująca widzów na postać Wyspiańskiego i otwierająca możliwości różnych interpretacji jego dzieł. Tam również Bartosz Szydłowski odczyta swój manifest na temat dzisiejszej potrzeby czytania, słuchania i twórczego dialogu z twórczością Wyspiańskiego. Następnie widzowie zostaną zaproszeni do gmachu Muzeum, gdzie w hallu odbędzie się spektakl – koncert na podstawie dialogu Konrada z Maskami z „Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego.

Będzie to wariacja na temat polskości, wolności i samoistności. Twórcy będą poszukiwać w Wyspiańskim momentów granicznych, gdzie „wyczerpuje się jego myśl”, a na jej miejsce musi nieuchronnie pojawić się inna, nowa, często bełkotliwa, zradykalizowana, bluźniercza. Szukanie wersji alternatywnych jest podstawą tego projektu. Istotnym elementem spektaklu będzie występ wybitnego śpiewaka, instrumentalisty i kompozytora – Adama Struga.

W przedsięwzięcie zaangażowane są: Urząd Miasta Krakowa, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr im. Juliusza Słowackiego oraz Teatr KTO. Wspólnie zaprogramowali wydarzenia, które złożą się na długoletni projekt kulturalny.

Miasto zainwestuje w projekty, które wykraczają poza programową działalność instytucji, które Wyspiańskim zajmują się z racji powinności. Wydarzenia artystyczne i edukacyjne organizowane będą przez miejskie instytucje kultury oraz inne instytucje państwowe funkcjonujące w obszarze miasta.

W Krakowie jest kilkanaście miejsc związanych ze Stanisławem Wyspiańskim. Miasto Kraków włącza się do projektu Muzeum Narodowego w Krakowie ich oznakowania i stworzenia „Szlaku Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie”.

Inauguracja projektu odbędzie się w sobotę 29.04.2017.

Wydarzenie będzie miało strukturę dwudzielną. 7.04 odbędzie się wykład poświęcony Aktion Reinhardt, natomiast 8.04 twórcy wydarzenia proponują program przybliżający zwiedzającym wszystkie oddziały Trasy Pamięci.

Ideą przewodnią „Pamiętaj z nami” 2017 będzie prezentacja Trasy Pamięci jako żywego, rozbudowującego  się muzeum, które podejmuje się opieki nad niezwykle ważnym dla nie tylko krakowian miejscem, terenem dawnego obozu. Dodatkowo, dzięki zaplanowanej na 7.04 części naukowej wydarzenia podkreślimy przypadające aktualnie rocznicowe obchody związane z Aktion Reinhard. Połączony z prezentacją wykład dr Piotra Wąsowicza, kierownika Muzeum Kulmhof w Chełmnie nad Nerem pt. „Przed Aktion Reinhardt. Kulmhof” przybliży uczestnikom wydarzenia historyczny kontekst planowej zagłady społeczności żydowskiej na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Wśród stałych elementów „Pamiętaj z nami” znajdzie się Bieg Pamięci, spotkanie ze świadkiem historii oraz nieodpłatne zwiedzanie oddziałów Trasy Pamięci, łącznie ze spacerem edukacyjnym po terenie dawnego obozu.

Nowym elementem będzie podróż przez Kraków Tramwajem Pamięci, specjalnie wynajętym pojazdem z zabytkowego taboru MPK Kraków, w którym podróżować wraz z pasażerami będą pracownicy MHK, opowiadający podróżnym o okupacyjnej historii mijanych punktów na mapie miasta. Tramwaj Pamięci będzie oklejony plakatami z logotypem wydarzenia „Pamiętaj z nami”, a podróż  nim będzie nieodpłatna.

Piątej edycji „Pamiętaj z nami” towarzyszy zbiórka funduszy na rzecz Polskiej Akcji Humanitarnej.

Więcej w:

• Program wydarzenia „Pamiętaj z nami” [PDF]

Wydarzenie rozpocznie się symultanicznie w kilku miejscach Krakowa: przy kościele Braci Mniejszych Kapucynów (ul. Loretańska 11), przed Barbakanem, na ulicy Floriańskiej, w Rynku Głównym przy Ratuszu i przed Kościołem św. Wojciecha.

Podczas widowiska zobaczymy lekcję historii w ożywionych obrazach, m.in. ofiarowanie szabli w kaplicy Loretańskiej, przysięgę Tadeusza Kościuszki czy wielką paradę wojskową na ul. Floriańskiej. W wydarzeniu weźmie udział blisko trzystu aktorów i statystów w strojach z epoki:

Balet Dworski Cracovia Danza, Teatr KTO, Aktorzy Scen Krakowskich, Zespół Pieśni i Tańca „Krakowiacy”, Zespół Pieśni i Tańca „Nowa Huta”, Grupy Rekonstrukcyjne, Statyści i Mieszkańcy Miasta Krakowa.