Biuletyn nr 12

BIULETYN PRZEWODNIKÓW TURYSTYCZNYCH W KRAKOWIE
Biuletyn SPT Nr 4/12, grudzień 2016

SŁOWO WSTĘPNE

Drodzy Przewodnicy!
Za nami sezon pracy, przed nami sezon szkoleń, wykładów i aktywnego odpoczynku. Cieszę się niezmiernie, że coraz więcej Koleżanek i Kolegów nadsyła swoje propozycje tematów tekstów do Biuletynu, a także same artykuły! W tym numerze zamieszczam teksty nowych autorów, zachęcając gorąco kolejnych ochotników do spróbowania swoich sił na łamach naszego Biuletynu.
W imieniu Zarządu SPT w Krakowie zapraszam do owocnej lektury i z serca przyłączam się do świątecznych życzeń Zarządu prezentowanych poniżej!
Monika Hyla

Drogie Koleżanki i Koledzy!
Zbliża się wspaniały czas, którego wspomnienie z dzieciństwa nosimy w serdecznej pamięci.
Święta Bożego Narodzenia mają w sobie coś tajemnego i radosnego zarazem. Pełna blasku choinka, aromatyczne zapachy,
nade wszystko spotkanie z bliskimi i drogimi osobami dopełniają uroku tych Świąt.
Niech każdy z Was czerpie z nastroju stołu wigilijnego to, co najlepsze: poczucie radości, ciepła, miłości i nadziei.
Nowy Rok niech obdarzy Was zdrowiem, zasobnością, niech się realizują Wasze plany i postanowienia.
Takie życzenia składa Wam i Waszym bliskim
Zarząd SPT

AKTUALNOŚCI

WIGILIA SPT
Serdecznie zapraszamy na Wigilijną kolację SPT, która odbywać się będzie tradycyjnie Pod Smoczą Jamą (ul.Podzamcze 24), dnia 14.12.2016 o godzinie 17,00.
Wszystkich chętnych prosimy o zapisy do Koleżanki Jadwigi Sypek.

Europejski szlak turystyczny „Stare teatry”
W Krakowie we wrześniu odbyła się konferencja dotycząca utworzenia nowego europejskiego szlaku turystycznego „Stare teatry”, w której brali udział przedstawiciele teatrów Europy Środkowej (m.in. przedstawiciele Łotwy, Litwy, Ukrainy, Węgier; Polskę reprezentował Kraków). Warunkiem dołączenia do szlaku jest ponad 100 lat działalności teatru oraz posiadanie przez teatr budynku w niezmienionym stanie.
We wspomnianej konferencji Barbara Bukowska, Prezes SPT w Krakowie, wygłosiła referat na temat Teatru im. Juliusza Słowackiego, jego historii, sposobu oglądania wnętrza, a także urozmaicenia szlaku poprzez dodanie obiektów, nawiązujących do sławnych postaci związanych z Teatrem im. Słowackiego.

Wycieczki do Wiednia i do Poznania
Dzięki aktywności Zarządu SPT odbędą się wycieczki – zarówno do Wiednia, jak i do Poznania Wszystkim osobom, dzięki którym wycieczki dojada do skutku serdecznie gratulujemy pomysłu i dziękujemy za trud włożony w edukację i możliwość wypoczynku członków SPT.
DYŻURY NA SIENNEJ
Od miesiąca listopada poniedziałkowe DYŻURY NA SIENNEJ odbywać się będą w godzinach 16.00 – 17.00

Propozycja Bazyliki Mariackiej
Zespół turystyki Bazyliki Mariackiej zwrócił się do Zarządu SPT z uprzejmą prośbą, aby w miarę możliwości w czasie oprowadzania w Bazylice Przewodnicy używali dla turystów „tour-guide” – słuchawek osobistych. W celu zwiększenia komfortu oprowadzania i wyeliminowania nadmiernego hałasu.
O faktach i mitach, i o tym gdzie można wypożyczać i rezerwować odbiorniki, pisałam w Biuletynie Nr 1/(9), marzec 2016. Wszystkie osoby ze SPT dysponujące odbiornikami Tour Guide, które chcą być w naszej stowarzyszeniowej bazie kontaktowej, proszę o zgłoszenie tego faktu.

Przewodnik zaawansowany
Zakończyła się pierwsza edycja Programu edukacyjnego, który cieszy się duża popularnością, pod nazwą Przewodnik Zaawansowany, organizowanego przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Przewodnicy licznie uczestniczyli, zwłaszcza w wizytach na wystawach, ciekawych prelekcjach oraz wykładach. Wszystkim tym Przewodnikom, którym udało się mozolnie zebrać osiem niezbędnych podpisów do uzyskania Certyfikatu, serdecznie gratulujemy wytrwałości i poszerzenia wiedzy.

NIEZBĘDNIK DO PRACY PRZEWODNIKA

Nowy KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI
Dzięki informacji od naszego Kolegi Jana Dziury, któremu składamy podziękowanie za tę informację, warto zwrócić uwagę na fakt, że ukazała się kolejna część KATALOGU ZABYTKÓW SZTUKI w POLSCE. TOM IV obejmuje MIASTO KRAKÓW /okładka ma kolor niebieski/. Nowa część to numer XII ŚRÓDMIEŚCIE nosi tytuł „Kraków. Śródmieście, ulica św. Jana. Katalog zabytków sztuki w Polsce” opisująca ulicę ŚW. JANA, kamienice i pałace. Tom powstał dzięki trzem autorom, oto oni: Paweł Dettloff, Rafał Nestorow, Andrzej Włodarek.
Katalog jest bogato ilustrowany kolorowymi zdjęciami wnętrz, które ukazują zarówno detale architektury, jak i stropy, dekoracje malarskie, czy piece.
Poprzednio w 2012 r. ukazała się ul. SŁAWKOWSKA.
Warto zwrócić uwagę, że –jak podkreśla jeden z autorów prof. Andrzej Włodarek-jest to pierwsza publikacja z kolorowymi ilustracjami z tej serii.

ILE KROKÓW MIERZY DROGA KRÓLEWSKA?
Do tej rubryki propozycje padają od Was drodzy Przewodnicy. Tym razem z propozycją tematu przyszli koledzy, proponując gadżet, który łączy kilka funkcji. Wybór padł na zegarek sportowy Polar A300 HR, firmy Sport Konsulting.
Przede wszystkim urządzenie liczy kroki (dzięki temu możemy wiedzieć, że trasa Drogi Królewskiej i Skałki, 4h- to około 11 000 kroków, wersja krótsza Drogi Królewskiej do rynku, bez Barbakanu to 6700 kroków). Jednak należy pamiętać, że kroki są mierzone na podstawie ruchów ręki, zatem trzymanie mikrofonu do tradycyjnego nagłośnienia lub parasolki może wpłynąć na dokładność pomiaru.
Informacja, która przydaje się zwłaszcza Przewodniczkom, określić wielkość ulubionego deseru po wysiłku, to
liczba kalorii. Droga Królewska, wersja krótsza spala zaledwie 387 kalorii (przy założeniu, że przewodniczka waży około 55kg, ponieważ pomiar
spalonych kalorii jest związany z płcią, masą ciała oraz kondycją organizmu. W przypadku słabiej wytrenowanego
mężczyzny, o dużo wyższej masie ciała, ilość spalonych kalorii może być nawet dwa razy wyższa).
Ponad to urządzenie monitoruje codzienną aktywność na pięciu poziomach intensywności przez całą dobę, 7 dni w tygodniu. Niezwykle przydatnym jest
test wydolności (Fitness Test), który jest najbezpieczniejszym i najwygodniejszym testem wydolności organizmu – jest wykonywany w spoczynku, w ciągu zaledwie pięciu minut.
W połączeniu z nadajnikiem na klatkę piersiową Polar H7 komputer treningowy A300 monitoruje pracę serca i określa, czy efektem treningu jest spalanie tkanki tłuszczowej, czy poprawa naszej kondycji.
To prawdziwa perła dla poczatkujących biegaczy i doświadczonych „twardzieli”. Dzięki specjalnemu „Programowi treningu biegowego” mogą optymalnie przygotowywać się do wybranego dystansu: biegu na 5 km, 10 km, półmaratonu i maratonu.
Zegarek automatycznie monitoruje czas i jakość snu, pokazuje po skonfigurowaniu programu z serwisem internetowym, na ile nasz sen był relaksujący.
Paniom przyda się informacja, że paski zegarka można nie tylko łatwo wymieniać, ale i dopasowywać kolorem do ubrań lub nastroju.
Po 55 minutach „nic nie robienia” włącza się alarm, który przypomina, że należy się poruszać i rozprostować kości…
Jedyny minus, że zegarek jeszcze sam nie oprowadza turystów i nie można z nim porozmawiać, ale za to udziela właścicielowi przydatnych wskazówek, np. „idź na godzinny spacer lub pobiegaj przez 20 minut”.

CIEKAWOSTKI

Anna Cylejska – druga żona króla Władysława Jagiełły.

W roku bieżącym mija 600-na rocznica śmierci Anny Cylejskiej, jednej z najmniej znanych polskich królowych. Czas zatarł nawet kamienną płytę nagrobną w południowej nawie Katedry Wawelskiej. W czasach mojego dzieciństwa można było jeszcze dostrzec ślady ozdobnego obramowania, liter i postaci w centrum. Anna, zwana u nas Cylejską, była wnuczką Kazimierza Wielkiego, którego córka Anna (1366-1425) wydana została za jednego z hrabiów cylejskich – Wilhelma I. Historia przodków hrabiów cylejskich sięga XII w. i związana jest z zamkiem Zovnek w dolinie rzeki Sawy. Dzięki przemyślanym koligacjom z rodami usytuowanymi wyżej w hierarchii społecznej, szybko zyskiwali na znaczeniu. W 1322 r. przedstawiciel rodu dziedziczy posiadłości i zamek w Celjiu w którym osiadł z rodziną. W 1341 r. cesarz Ludwik Bawarski nadał Fryderykowi i jego potomstwu tytuł hrabiów Cylejskich. Fryderyk zastąpił stary rodowy herb (dwie czerwone belki na srebrnym polu) nowym (trzy złote gwiazdy na lazurowym polu) i przyjął nazwisko Cylejski.
Koligacje, systematyczne powiększanie posiadłości, także aktywne uczestniczenie w wyprawach wojennych, związki z Habsburgami, królem węgierskim Ludwikiem Andegaweńskim i Karolem IV Luksemburskim uczyniły ród znaczącym i zamożnym. Fryderyk pozostawił dwóch synów – Ulryka I i Hermana I. Syn Ulryka, Wilhelm, był mężem Anny Kazimierzówny, córki ostatniego Piasta, i ojcem naszej bohaterki, Anny, przyszłej żony Jagiełły.
Wilhelm zmarł, gdy Anna miała ok.12 lat. Dwa lata później, jej matka powtórnie wychodzi za mąż, opuszcza zamek Celjie, pozostawiając jedyną córkę pod opieką seniora rodu, stryja Hermana II. W zachowanym do dziś testamencie Herman nazywa ją Andlein (Anusią), nakazuje znalezienie najodpowiedniejszego męża, wyznacza dla niej znaczny posag (większy niż własnym córkom). Poza Anusią w testamencie z imienia wymienia tylko najstarszego syna Fryderyka. Być może wynikało to z faktu, że Anna była córką polskiej królewny.
W dwóch kronikach (Jana von Posilge i u Andrzeja z Ratyzbony) zapisano, że chora królowa Jadwiga wyraziła życzenie, by mąż po jej śmierci ożenił się powtórnie z potomkinią Piastów, Anną Cylejską. Wg. Długosza kontrakt ślubny podpisano w Bieczu w obecności ośmiu panów polskich i siedmiu posłów cylejskich. 16 lipca 1401 roku Anna przybyła do Krakowa uroczyście witana, ślub odbył się pół roku później, 29 stycznia 1402 r.
Koronacja nowej królowej miała miejsce po roku. 8 maja 1408 roku przyszła na świat córka, której nadano imię Jadwiga. Anna często towarzyszyła królowi w podróżach, ale jak się wydaje nie miała większego wpływu na męża, ani na wydarzenia polityczne w Polsce. Chociaż w kronice pruskiego dziejopisa Posilga, istnieje zapis mówiący o jej wrogim nastawieniu do zakonu krzyżackiego. Ciekawostką jest list, który napisała do Soboru w Konstancji, w którym podkreśl wysiłki Jagiełły w dziele szerzenia wiary katolickiej i zwraca uwagę na okrucieństwa Krzyżaków. Jej herb znalazł się wśród pięciu w katedrze w Sandomierzu, gdzie co roku w rocznicę Grunwaldu odprawiano uroczystą mszę św. Zmarła w marcu 1416 r., w wieku ok. 36 lat. Pochowano ją pod nieistniejącym dzisiaj ołtarzu św. Doroty! 5 lat później złożono tam również jej córkę Jadwigę. Dzisiaj możemy na zapadniętej, wydeptanej, dawnej płycie grobowej, zobaczyć niewielką, kamienną płytę z herbem hrabiów Celju, którą liczna delegacja ze Słowenii przywiozła i uroczyście tam złożyła.

Opracowane na podstawie tekstu „Anna Cylejska” Maji Lukanc, kustosza Muzeum Regionalnego w Celju.
BMRB

Kontakt do redakcji: [email protected]